Bình Luận Điều 146 Bộ Luật Hình Sự 2015: Lạm Dụng Chức Vụ, Quyền Hạn

Điều 146 Bộ luật Hình sự 2015 quy định về tội “Lạm dụng chức vụ, quyền hạn” là một trong những điều luật quan trọng nhằm bảo vệ hoạt động đúng đắn của các cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền. Bài viết này sẽ đi sâu phân tích điều luật này, giúp người đọc hiểu rõ hơn về hành vi cấu thành tội phạm, mức hình phạt và ý nghĩa của nó trong thực tiễn.

Lạm Dụng Chức Vụ, Quyền Hạn Là Gì?

Theo quy định tại Điều 146 Bộ luật Hình sự 2015, tội “Lạm dụng chức vụ, quyền hạn” được hiểu là hành vi của người có chức vụ, quyền hạn lợi dụng chức vụ, quyền hạn đó để thực hiện một trong các hành vi sau đây:

Làm trái pháp luật.
Không làm những việc được giao theo quy định của pháp luật.

Điều kiện để cấu thành tội phạm là hành vi nêu trên phải xâm phạm đến hoạt động đúng đắn của cơ quan, tổ chức, xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân.

Hình ảnh minh họa về lạm dụng chức vụ, quyền hạn

Các Hành Vi Cấu Thành Tội Phạm

Điều 146 quy định cụ thể các hành vi cấu thành tội “Lạm dụng chức vụ, quyền hạn” bao gồm:

Lợi dụng chức vụ, quyền hạn, làm trái pháp luật gây thiệt hại về tài sản từ 100.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng.
Lợi dụng chức vụ, quyền hạn, làm trái pháp luật gây thiệt hại về tài sản từ 500.000.000 đồng trở lên.
Lợi dụng chức vụ, quyền hạn, không làm những việc được giao theo quy định của pháp luật gây thiệt hại về tài sản từ 100.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng.
Lợi dụng chức vụ, quyền hạn, không làm những việc được giao theo quy định của pháp luật gây thiệt hại về tài sản từ 500.000.000 đồng trở lên.
Lợi dụng chức vụ, quyền hạn, làm trái pháp luật xâm phạm nghiêm trọng đến quyền con người, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân.
Lợi dụng chức vụ, quyền hạn, không làm những việc được giao theo quy định của pháp luật xâm phạm nghiêm trọng đến quyền con người, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân.
Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành nhiệm vụ, thực hiện một trong các hành vi quy định tại các khoản 1, 2, 3, 4, 5 và 6 của Điều này.

Mức Hình Phạt Theo Điều 146 Bộ Luật Hình Sự

Mức hình phạt cho tội “Lạm dụng chức vụ, quyền hạn” được quy định cụ thể tại Điều 146, phụ thuộc vào tính chất, mức độ nghiêm trọng của hành vi phạm tội. Các mức hình phạt bao gồm:

Phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm: Áp dụng cho các trường hợp phạm tội ít nghiêm trọng.
Phạt tù từ 01 năm đến 05 năm: Áp dụng cho các trường hợp phạm tội có tính chất nghiêm trọng hơn.
Phạt tù từ 05 năm đến 10 năm: Áp dụng cho các trường hợp phạm tội rất nghiêm trọng.
Phạt tù từ 10 năm đến 15 năm: Áp dụng cho các trường hợp phạm tội đặc biệt nghiêm trọng.
Phạt tù từ 15 năm đến 20 năm: Áp dụng cho các trường hợp phạm tội đặc biệt nghiêm trọng.
Phạt tù chung thân: Áp dụng cho các trường hợp phạm tội đặc biệt nghiêm trọng.

Ngoài ra, người phạm tội còn có thể bị phạt tiền, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc bị tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.

Ý Nghĩa Của Điều 146 Trong Thực Tiễn

Điều 146 Bộ luật Hình sự 2015 có ý nghĩa quan trọng trong việc:

Bảo vệ hoạt động đúng đắn của các cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền: Ngăn chặn và xử lý nghiêm minh các hành vi lạm dụng chức vụ, quyền hạn, góp phần xây dựng bộ máy nhà nước trong sạch, vững mạnh.
Bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của công dân: Ngăn chặn và xử lý nghiêm minh các hành vi xâm phạm đến quyền con người, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân.
Nâng cao ý thức chấp hành pháp luật: Góp phần nâng cao ý thức tuân thủ pháp luật của cán bộ, công chức, viên chức trong việc thi hành công vụ.

Trích dẫn Chuyên Gia:

Luật sư Nguyễn Văn A – Giám đốc Công ty Luật ABC, cho biết: “Điều 146 Bộ luật Hình sự 2015 là một công cụ pháp lý quan trọng để đấu tranh chống tham nhũng, lãng phí, quan liêu. Việc áp dụng nghiêm minh điều luật này sẽ góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động của bộ máy nhà nước, phục vụ tốt hơn cho người dân và doanh nghiệp”.

Kết Luận

Điều 146 Bộ luật Hình sự 2015 về tội “Lạm dụng chức vụ, quyền hạn” là một điều luật quan trọng, góp phần bảo vệ hoạt động đúng đắn của các cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền và quyền, lợi ích hợp pháp của công dân. Việc hiểu rõ và tuân thủ nghiêm túc điều luật này là trách nhiệm của mỗi người, đặc biệt là những người có chức vụ, quyền hạn.

FAQ

1. Thế nào là “lợi dụng chức vụ, quyền hạn” theo quy định của pháp luật?

Trả lời: Lợi dụng chức vụ, quyền hạn được hiểu là việc người có chức vụ, quyền hạn sử dụng vị trí, chức trách, quyền hạn được giao để thực hiện hành vi vi phạm pháp luật nhằm vụ lợi cho bản thân hoặc cho người khác.

2. Hành vi “làm trái pháp luật” trong Điều 146 bao gồm những hành vi nào?

Trả lời: Hành vi “làm trái pháp luật” bao gồm các hành vi như ban hành văn bản trái luật, quyết định trái luật, thực hiện hành vi bị cấm hoặc không thực hiện hành vi bắt buộc theo quy định của pháp luật.

3. “Thiệt hại về tài sản” trong Điều 146 được xác định như thế nào?

Trả lời: “Thiệt hại về tài sản” được xác định căn cứ vào giá trị tài sản bị thiệt hại tại thời điểm phạm tội, bao gồm cả thiệt hại vật chất và thiệt hại phi vật chất.

4. Người nào có quyền khởi tố vụ án hình sự về tội “Lạm dụng chức vụ, quyền hạn”?

Trả lời: Người có quyền khởi tố vụ án hình sự về tội “Lạm dụng chức vụ, quyền hạn” bao gồm Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát, người bị hại, đại diện hợp pháp của người bị hại.

5. Ngoài trách nhiệm hình sự, người phạm tội “Lạm dụng chức vụ, quyền hạn” còn phải chịu trách nhiệm nào khác?

Trả lời: Ngoài trách nhiệm hình sự, người phạm tội “Lạm dụng chức vụ, quyền hạn” còn phải chịu trách nhiệm dân sự, hành chính (nếu có) theo quy định của pháp luật.