Bình Luận Bộ Luật Tố Tụng Hình Sự Năm 2015: Những Điểm Mới Nổi Bật

Bộ luật Tố tụng Hình sự năm 2015 (BLTTHS 2015) có hiệu lực từ ngày 01/07/2016, đánh dấu bước tiến quan trọng trong việc hoàn thiện hệ thống pháp luật tố tụng hình sự Việt Nam. Vậy BLTTHS 2015 có những điểm mới nổi bật nào so với bộ luật năm 1988? Bài viết này sẽ phân tích sâu vào những thay đổi đáng chú ý, giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về bộ luật quan trọng này.

Những Điểm Mới Nổi Bật Của BLTTHS 2015

BLTTHS 2015 kế thừa và phát triển những thành tựu của BLTTHS 1988, đồng thời tiếp thu tinh hoa lập pháp của thế giới, thể hiện rõ nét nguyên tắc “Tôn trọng và bảo vệ quyền con người, quyền công dân.”

Mở Rộng Quyền Của Người Bị Giữ Trong Giai Đoạn Khởi Tố

Một trong những điểm mới đáng chú ý nhất của BLTTHS 2015 là việc mở rộng quyền của người bị giữ trong giai đoạn khởi tố. Theo đó, người bị giữ có quyền:

Gặp luật sư: Ngay từ khi bị bắt, bị tạm giữ, bị can, bị cáo có quyền yêu cầu được gặp luật sư để được tư vấn pháp lý, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình.
Yêu cầu người bào chữa: Bên cạnh luật sư, người bị giữ có thể yêu cầu người bào chữa tham gia tố tụng để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho mình.
Im lặng: Người bị giữ có quyền giữ im lặng và không buộc phải tự chứng minh mình có tội.
Khiếu nại: Trong trường hợp cho rằng việc bắt, tạm giữ mình là trái pháp luật, người bị giữ có quyền khiếu nại đến những cơ quan, người có thẩm quyền.

Bổ Sung, Thay Đổi Các Quy Định Về Thẩm Quyền

BLTTHS 2015 cũng bổ sung và thay đổi một số quy định về thẩm quyền xét xử của Tòa án, nhằm đảm bảo tính khách quan, công bằng và hiệu quả trong hoạt động xét xử:

Thẩm quyền xét xử của Tòa án Quân sự: BLTTHS 2015 quy định rõ thẩm quyền xét xử của Tòa án Quân sự đối với một số tội phạm cụ thể, góp phần nâng cao tính chuyên nghiệp trong hoạt động xét xử.
Thẩm quyền xét xử vụ án liên quan đến nhiều bị can: Đối với vụ án liên quan đến nhiều bị can, nơi cư trú khác nhau, BLTTHS 2015 có quy định cụ thể về thẩm quyền xét xử, đảm bảo tính thuận tiện, nhanh chóng, tiết kiệm cho các bên.

Hoàn Thiện Các Quy Định Về Các Biện Pháp Khởi Tố

Nhằm đảm bảo tính kịp thời, hiệu quả trong việc xử lý tội phạm, BLTTHS 2015 đã hoàn thiện các quy định về các biện pháp khởi tố, bao gồm:

Bổ sung biện pháp ngăn chặn “Cấm đi khỏi nơi cư trú”: Biện pháp này được áp dụng đối với người bị nghi ngờ phạm tội ít nghiêm trọng, nhằm hạn chế khả năng trốn tránh của họ.
Quy định rõ hơn về điều kiện, thời hạn áp dụng các biện pháp ngăn chặn: Việc này nhằm đảm bảo quyền con người, quyền công dân của người bị áp dụng biện pháp, tránh tình trạng lạm dụng biện pháp ngăn chặn.

Nâng Cao Vai Trò Của Luật Sư Trong Giai Đoạn Điều Tra

Nhận thức được tầm quan trọng của luật sư trong việc bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho người bị buộc tội, BLTTHS 2015 đã có những quy định nhằm nâng cao vai trò của luật sư trong giai đoạn điều tra:

Tham gia hỏi cung: Luật sư có quyền tham gia hỏi cung bị can ngay từ giai đoạn đầu của quá trình điều tra, thu thập chứng cứ, bảo vệ quyền lợi cho thân chủ.
Yêu cầu thay đổi người tiến hành tố tụng: Trong trường hợp nhận thấy có dấu hiệu vi phạm pháp luật trong quá trình điều tra, luật sư có quyền yêu cầu thay đổi người tiến hành tố tụng.

Kết Luận

BLTTHS 2015 với những điểm mới được phân tích trong bài viết, đã khẳng định nỗ lực của Nhà nước trong việc xây dựng một hệ thống pháp luật tố tụng hình sự tiến bộ, nhân văn, phù hợp với thông lệ quốc tế. Việc nghiên cứu, tìm hiểu và áp dụng đúng đắn BLTTHS 2015 có ý nghĩa quan trọng, góp phần bảo vệ quyền con người, quyền công dân, đảm bảo công bằng, nghiêm minh của pháp luật.