Đường cơ sở là một khái niệm quan trọng trong luật biển quốc tế, được sử dụng để xác định vùng biển thuộc chủ quyền và quyền tài phán của một quốc gia ven biển. Hiểu rõ cách xác định đường cơ sở theo Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển 1982 (UNCLOS 1982) là điều cần thiết để bảo vệ lợi ích quốc gia trên biển.
Xác Định Đường Cơ Sở: Nền Tảng Cho Các Vùng Biển Quốc Gia
Đường cơ sở đóng vai trò nền tảng để xác định giới hạn của các vùng biển quốc gia, bao gồm:
- Nội thủy: Vùng nước nằm phía trong đường cơ sở, được coi là một phần lãnh thổ quốc gia và thuộc chủ quyền tuyệt đối của quốc gia ven biển.
- Lãnh hải: Vùng biển có chiều rộng tối đa 12 hải lý tính từ đường cơ sở, trong đó quốc gia ven biển có chủ quyền tuyệt đối, ngoại trừ quyền đi qua không gây hại của tàu thuyền nước ngoài.
- Vùng tiếp giáp lãnh hải: Vùng biển có chiều rộng tối đa 24 hải lý tính từ đường cơ sở, trong đó quốc gia ven biển có quyền thực thi luật pháp về hải quan, thuế, nhập cư và vệ sinh.
- Vùng đặc quyền kinh tế: Vùng biển có chiều rộng tối đa 200 hải lý tính từ đường cơ sở, trong đó quốc gia ven biển có quyền khai thác, bảo tồn và quản lý tài nguyên thiên nhiên.
- Thềm lục địa: Bao gồm đáy biển và lòng đất dưới đáy biển, kéo dài ra ngoài lãnh hải cho đến đường viền mép ngoài của rìa lục địa hoặc đến 200 hải lý tính từ đường cơ sở (nếu đường viền mép ngoài của rìa lục địa ngắn hơn). Quốc gia ven biển có quyền khai thác tài nguyên thiên nhiên trên thềm lục địa.
Các Phương Pháp Xác Định Đường Cơ Sở Theo Luật Biển 1982
UNCLOS 1982 quy định các phương pháp xác định đường cơ sở như sau:
1. Đường Cơ Sở Bình Thường
Đây là phương pháp phổ biến nhất, được xác định bằng cách nối các điểm thấp nhất của đường triều kiệt dọc theo bờ biển.
Đường Cơ Sở Bình Thường
2. Đường Cơ Sở Thẳng
Áp dụng cho bờ biển có nhiều đoạn lõm sâu vào đất liền hoặc có một chuỗi đảo nằm sát bờ. Đường cơ sở thẳng được vẽ nối các điểm thích hợp trên bờ biển hoặc các đảo ngoài khơi, với điều kiện các đường thẳng này không được đi chệch quá mức so với hướng chung của bờ biển và các vùng nước nằm phía trong đường cơ sở phải có liên hệ chặt chẽ với đất liền về mặt kinh tế và địa lý.
Đường Cơ Sở Thẳng
3. Đường Cơ Sở Kết Hợp
Là sự kết hợp giữa đường cơ sở bình thường và đường cơ sở thẳng.
Đường Cơ Sở Kết Hợp
Vai Trò Của UNCLOS 1982 Trong Việc Xác Định Đường Cơ Sở
UNCLOS 1982 cung cấp khuôn khổ pháp lý quốc tế toàn diện cho việc xác định đường cơ sở, góp phần:
- Bảo vệ lợi ích của các quốc gia ven biển: UNCLOS 1982 công nhận quyền của các quốc gia ven biển trong việc xác định đường cơ sở và các vùng biển quốc gia.
- Giải quyết tranh chấp: UNCLOS 1982 cung cấp cơ chế giải quyết tranh chấp hòa bình liên quan đến việc xác định đường cơ sở và phân định biển.
- Thúc đẩy hợp tác quốc tế: UNCLOS 1982 khuyến khích hợp tác quốc tế trong việc quản lý và bảo tồn tài nguyên biển.
Kết Luận
Việc xác định đường cơ sở theo Luật Biển 1982 đóng vai trò quan trọng trong việc xác lập chủ quyền và quyền tài phán của quốc gia ven biển đối với các vùng biển và tài nguyên biển. Hiểu rõ các phương pháp xác định đường cơ sở theo UNCLOS 1982 là cần thiết để bảo vệ lợi ích quốc gia và thúc đẩy hợp tác quốc tế trên biển.